Progressief - Conservatief: verkeerde alternatieven

Samenvatting van het eerste hoofdstuk van "Dietrich von Hildebrand; The Troyan Horse in the City of God".

De kloof loopt in werkelijkheid tussen de ware uitspraken van het Concilie (Vaticanum II) en de progressieve uitingen van theologen die de gelovigen voor de foutieve keuze stellen tussen hetzij voor progressief hetzij voor conservatief - en daarmee tevens voor 'de autoriteit van het concilie ontkennend' door te gaan. Aan de ene kant vinden we de ware geest van Christus, de authentieke stem van de Kerk, aan de andere kant niet alleen maar het verlies van gevoel voor het bovennatuurlijke, maar ook onlogisch gegooi met kreten. De tegenstelling heeft niets met 'behoudend' of 'vooruitstrevend' te maken, het is het contrast tussen de ware katholieke geest en een oppervlakkig secularisme.

De mens met een behoudende natuur, blijft liever bij het oude omdat het hem bekend en dus vertrouwd is, de mens met een vooruitstrevende natuur houdt van het nieuwe omdat het nieuw is. Op zich is er met beide geaardheden niets mis. Wanneer het echter om fundamentele werkelijkheden gaat, dan gaat het er in wezen om wat waar en wat niet waar is. Het is onzin om inzake deze van een conservatieve en progressieve instelling te spreken. Het is altijd een groot gevaar een bepaalde houding als norm te kiezen - onafhankelijk van het onderwerp ten opzichte waarvan de houding wordt bepaald.

Wanneer het om dingen handelt die in hun wezen onveranderlijk zijn moet men deze ook als onafhankelijk van modieuze tendensen zien. Daar waar het gaat om zaken waar onze kennis zich nog verder moet ontwikkelen en er zelfs wezenlijke veranderingen van opvattingen kunnen ontstaan, moeten wij de werkelijkheid nog steeds als onveranderend beschouwen, maar er wel rekening mee houden dat onze huidige perceptie nog steeds aan verandering onderhevig is. Wanneer het om dingen gaat die naar hun wezen veranderlijk zijn, is het vereist niet aan een bepaalde norm star vast te houden, maar met de veranderende situatie rekening te houden. Wie zich dus zakelijk instelt, is dus op het ene moment behoudend en op het andere moment vooruitstrevend, afhankelijk van het onderwerp.

Een totaal andere situatie krijgen we echter wanneer het om een eeuwige waarheid en waarde gaat, die met het wetenschappelijk verstand niet gekend kan worden. Dan is het nog veel onzinniger in het vasthouden aan de geopenbaarde waarheid 'conservatisme' te zien, omdat we dan totaal op de openbaring worden teruggeworpen. Wanneer men het zich onderwerpen aan de openbaring als conservatief afschilderd, is dit fout, deze waarheden gelden zowel voor de conservatief als de progressief ingestelde mens. Iedereen die dit niet doet is niet progressief maar niet katholiek.

De tegenstelling tussen 'progressief' en 'conservatief' stelt mensen dus voor een onwerkelijke keuze, of ze kiezen voor het afwijzen van elke vernieuwing, ook de goede die proberen de menselijke gebreken die in de Kerk zijn ingeslopen te verwijderen, of ze doen mee met de zich progressief noemende modernisten, wat in wezen het afwijzen van het Katholieke Geloof betekent.

Er is echter nog een derde standpunt: deze die nog conservatief nog progressief is, maar die de officiële verklaring van het concilie begroet, en voor de goede interpretatie (let goed op: deze is niet altijd de gulden middenweg), gebaseerd op een geloof in Christus en in het leergezag van de kerk, kiest. Zij heeft ontwijfelbaar de grondhouding dat de geopenbaarde leer van de kerk onveranderlijk is.

"Wie nieuwigheden aanbrengt, en niet in de leer van Christus blijft, heeft God niet ... Wanneer iemand bij u komt en deze leer niet verkondigt ... dan moet gij hem niet groeten, want wie een groet tot hem richt, neemt deel aan zijn boze werken." (II Joh 9-11)

Deze derde weg is moeilijk, maar wel de juiste oplossing.