terug

42. De katholieken geloven evenals de protestanten, dat de Zondag de dag des Heren is. Hoe komt het dan, dat zij die dag zo weinig heiligen: Op Zondagen hun congressen en bijeenkomsten houden, grote feestelijkheden organiseren, hun winkels en zaken open laten, reizen en zo anderen als het spoorwegpersoneel dwingen te werken, enz.?

Het verwijt van zondagsontheiliging wordt vooral aan de katholieken gemaakt. Dat is op zichzelf al tamelijk onbillijk. Als men de protestanten van allerlei schakeringen te zamen neemt, kan men moeilijk volhouden, dat zij gemiddeld de Zondag beter heiligen dan de katholieken. Het zijn vooral de gereformeerden, die een strenge opvatting hebben over de zondagsheiliging en de zondagsrust.
Deze zijn daarin echter dikwijls overdreven; zij doen, alsof de joodse wetten over de viering van de sabbat nog steeds golden voor de viering van de christelijke Zondag. De joden mochten niet reizen en zelfs bijna geen huishoudelijke bezigheden verrichten. Een bijna even strenge opvatting hebben de gereformeerden. En we moeten toegeven, dat zij er, evenals de orthodoxe joden, veel voor over hebben om volgens hun overtuiging te leven; zij zullen b.v. onverbiddelijk hun zaken sluiten, ook al zouden ze daardoor nog zoveel verliezen moeten lijden.
Maar al kunnen we dat in zekere zin bewonderen, we houden toch vol, dat die joodse wetten onder het Nieuwe Verbond niet meer van kracht zijn, evenmin als b.v. de spijswetten van de joden. Zo zien wij b.v. niets geen bezwaar tegen reizen op Zondag. En als men daar bezwaar tegen heeft, omdat het spoorwegpersoneel dan op Zondag moet werken, zou men ook bezwaar moeten maken tegen het gebruik van de waterleiding, het branden van elektrisch licht, het telefoneren: dat brengt immers óók werk voor anderen mee!
De Zondag is voor ons katholieken twee dingen tegelijk: ten eerste de dag van God, waarop wij God bijzonder moeten vereren en aanbidden; ten tweede de rustdag die God aan de mensen gaf om van de zware arbeid te bekomen.
De Kerk heeft voorgeschreven, hoe wij de Zondag als dag des Heren moeten heiligen. Wij moeten op die dag de H. Mis bijwonen; verder worden we aangespoord om ook de verspers of het lof bij te wonen. Dat is de katholieke idee van zondagsheiliging.
Verder moet de Zondag volgens Gods wil een rustdag zijn, daarom heeft de Kerk verboden op die dag zgn. slafelijk werk te verrichten buiten het geval van noodzaak (ziekenverpleging, hooi binnenhalen bij dreigend onweer, enz.)
Maar nu moeten we dat begrip: rust, net te letterlijk en bekrompen opnemen. Ontspanning, sport, wandeltochten, enz. zijn óók rust, en wel een vorm van rust, die moderne mensen beter helpt dan stilzitten en niets doen. En als die dingen nu maar het gaan naar de Kerk niet belemmeren, zijn ze volgens ons niet in strijd met de zondagsheiliging.
En omdat wij er zo over denken, is de katholieke Zondag ongetwijfeld wat luidruchtiger dan de protestantse; en zeker in het zuiden, waar de mensen door hun aard toch al uitbundiger zijn.
Wat de katholieke congressen en bijeenkomsten op Zondag betreft, zou er veel voor zijn, als die op een doordeweekse dag gehouden konden worden. Maar dat gaat nu eenmaal niet; en ook de Zaterdagmiddag is b.v. voor landelijke bijeenkomsten, die toch ook groot nut kunnen hebben, onvoldoende. Als er dus voor gezorgd wordt, dat alle deelnemers de H.Mis kunnen bijwonen (en dat gebeurt!), en als er verder ’s middags ook nog een godsdienstige plechtigheid wordt ingeschakeld (en dat gebeurt heel dikwijls ook!), dan vinden wij een demonstratie of feest voor een echt katholieke aangelegenheid niet zo erg.
En dan zijn er nog die winkels, die open blijven. Hier moeten we rekening houden met het feit, dat onze zondagswet verouderd is. Wij zouden er graag aan meewerken, dat alle niet strikt nodige handel op Zondag onmogelijk werd gemaakt; maar zover zijn we nog niet. En als nu de katholieke winkelier eens geen gebruik maakten van hetgeen de wet toelaat (en nog wel de wet van een land, dat door protestanten zo graag een protestants land wordt genoemd!), dan zouden ze zover bij de anderen achter raken, dat ze niet meer konden concurreren. Daarom heeft de kerkelijke overheid niet aanbevolen, maar wel toegestaan, dat de katholieken zich houden aan bestaande gebruiken en toestanden.
Met deze verdediging willen we natuurlijk niet beweren, dat de katholieken nooit tegen de zondagsheiliging misdoen, of dat alles, wat in katholieke streken gebeurt, even aanbevelingswaardig is. Maar we geven niet toe, dat de katholieken de Zondag slechter vieren dan de anderen; en ook niet, dat de strengste opvattingen altijd de beste zijn! En omdat onze leer van de gereformeerde verschilt, zullen de gereformeerden ons wel altijd een gebrek aan eerbied voor de Zondag blijven verwijten.

Uit: de meest gemaakte moeilijkheden, door Prof. Felix Otten O.P. en Dr. C.F. Pauwels O.P.